Chậm thanh toán – vấn đề tưởng nhỏ nhưng lại tiềm ẩn rủi ro lớn cho doanh nghiệp khi kê khai thuế GTGT. Liệu thanh toán trễ hạn có khiến doanh nghiệp không được khấu trừ thuế GTGT mua vào của hàng hóa, dịch vụ thanh toán trễ hạn và phải khai điều chỉnh giảm thuế GTGT đầu vào?
Theo quy định tại Điều 26 Nghị định 181/2025/NĐ-CP có hiệu lực quy định ngày 01/07/2025, quy định cơ sở kinh doanh có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào (bao gồm cả hàng hóa nhập khẩu) từ 05 triệu đồng trở lên đã bao gồm thuế Giá trị gia tăng. Trong đó:
– Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là chứng từ chứng minh việc thanh toán không dùng tiền mặt theo quy định của Nghị định số 52/2024/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2024 của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt, trừ các chứng từ bên mua nộp tiền mặt vào tài khoản của bên bán.
– Một số trường hợp đặc thù theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 14 Luật Thuế giá trị gia tăng
Đặc biệt tại điểm g khoản 2 Điều 26 Nghị định 181/2025/NĐ-CP có đề cập đến trường hợp:
– Đối với hàng hóa, dịch vụ mua trả chậm, trả góp có giá trị hàng hóa, dịch vụ mua từ 05 triệu đồng trở lên, cơ sở kinh doanh căn cứ vào hợp đồng mua hàng hóa, dịch vụ bằng văn bản, hóa đơn giá trị gia tăng và chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt của hàng hóa, dịch vụ mua trả chậm, trả góp để khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào. Trường hợp chưa có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt do chưa đến thời điểm thanh toán theo hợp đồng, phụ lục hợp đồng thì cơ sở kinh doanh vẫn được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào. Trường hợp đến thời điểm thanh toán theo hợp đồng, phụ lục hợp đồng, cơ sở kinh doanh không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì cơ sở kinh doanh phải kê khai, điều chỉnh giảm số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ đối với phần giá trị hàng hóa, dịch vụ không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt vào kỳ tính thuế phát sinh nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng, phụ lục hợp đồng.
Theo đó, hóa đơn có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên, nếu đến hạn thanh toán rồi mà vẫn chưa thanh toán bằng chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì sẽ không được khấu trừ thuế GTGT và cơ sở kinh doanh phải kê khai điều chỉnh giảm thuế GTGT đã khấu trừ.
Trích dẫn Thuế tỉnh Vĩnh Long đã có tại Công văn 434/VLO-QLDN2 năm 2025 hướng dẫn về việc chậm thanh toán phụ lục hợp đồng cụ thể như sau:
“Căn cứ quy định trên thì đối với hàng hóa, dịch vụ mua trả chậm, trả góp có giá trị hàng hóa, dịch vụ mua từ 5 (năm) triệu đồng trở lên, mà đến thời điểm thanh toán theo hợp đồng hoặc phụ lục hợp đồng, cơ sở kinh doanh không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì cơ sở kinh doanh phải kê khai, điều chỉnh giảm số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ đối với phần giá trị hàng hóa, dịch vụ không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt vào kỳ tính thuế phát sinh nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng hoặc phụ lục hợp đồng.
Theo trình bày của Công ty là hàng hóa, dịch vụ mua trả chậm đến thời điểm thanh toán theo hợp đồng hoặc phụ lục hợp đồng Công ty không có chứng từ thanh toán và Công ty đã kê khai điều chỉnh giảm thuế GTGT đầu vào đã khấu trừ nhưng sau đó (sau thời hạn thỏa thuận trả chậm theo hợp đồng hoặc phụ lục hợp đồng) Công ty có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì trường hợp này cũng không được kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào.”
Đồng nghĩa, hóa đơn có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên, nếu đến hạn thanh toán rồi mà vẫn chưa thanh toán bằng chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, dù sau thời hạn thỏa thuận trả chậm theo hợp đồng hoặc phụ lục hợp đồng Công ty có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thì trường hợp này vẫn sẽ không được khấu trừ thuế GTGT và cơ sở kinh doanh phải kê khai điều chỉnh giảm thuế GTGT đã khấu trừ.
Doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch và theo dõi thanh toán công nợ đúng thời hạn, tuân thủ chặt chẽ các quy định về khấu trừ thuế GTGT và chủ động rà soát công nợ định kỳ, bởi chỉ khi thanh toán đúng hạn và đúng hình thức theo quy định, doanh nghiệp mới có thể hạn chế rủi ro tài chính và đảm bảo sự minh bạch trong hoạt động kế toán – thuế.
