Trong thực tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp, tổ chức thường sử dụng lao động thời vụ hoặc cộng tác viên để đáp ứng nhu cầu công việc ngắn hạn, linh hoạt. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: “Lao động trong các hình thức này có bắt buộc tham gia bảo hiểm xã hội hay không?”
Theo điểm a và l tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/07/2025) quy định người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:
“Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên;”
“Đối tượng quy định tại điểm a khoản này làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất;”
Như vậy, theo quy định nêu trên, người làm việc theo hợp đồng không chính thức (không mang tên hợp đồng lao động) nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát thì thuộc đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc.
Doanh nghiệp cần rà soát kỹ danh sách người lao động không hợp đồng hoặc hợp đồng ngắn hạn để thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH. Cá nhân làm nghề tự do có thể được cơ quan BHXH thông báo tham gia bắt buộc nếu đủ điều kiện.
Với quy định mới, người lao động dù làm việc ngắn hạn vẫn có cơ hội được bảo vệ bởi lưới an sinh y tế – một dấu hiệu cho thấy sự tiến bộ và bền vững trong chính sách xã hội.
