Hoạt động cá nhân cho vay đang ngày càng phổ biến khi nhiều người có nhu cầu đầu tư và gia tăng lợi nhuận từ lãi suất cho vay. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu khoản thu nhập từ lãi suất cho vay này có phải chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) không? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về quy định thuế đối với lãi suất cho vay, cách tính thuế TNCN từ thu nhập này.
1. Lãi suất cho vay là gì? Thu nhập phát sinh từ việc cá nhân cho vay có chịu thuế TNCN không?
Lãi suất cho vay là khoản phí mà người vay phải chi trả cho người cho vay dựa trên hợp đồng hoặc thỏa thuận vay. Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) thì khoản tiền lãi cho vay là một hình thức của đầu tư vốn và cần phải đóng thuế.
Căn cứ theo Điểm a, Khoản 3, Điều 2 của Thông tư 111/2013/TT-BTC đã quy định cụ thể về khoản thu nhập phát sinh từ việc cá nhân cho vay như sau:
“Điều 2. Các khoản thu nhập chịu thuế
….
3. Thu nhập từ đầu tư vốn
Thu nhập từ đầu tư vốn là khoản thu nhập cá nhân nhận được dưới các hình thức:
a) Tiền lãi nhận được từ việc cho các tổ chức, doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh, nhóm cá nhân kinh doanh vay theo hợp đồng vay hoặc thỏa thuận vay, trừ lãi tiền gửi nhận được từ các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo hướng dẫn tại tiết g.1, điểm g, khoản 1, Điều 3 Thông tư này…..”
Như vậy, cá nhân khi cho vay và nhận được tiền lãi từ các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh, hộ gia đình, nhóm cá nhân kinh doanh vay dựa trên thỏa thuận vay và hợp đồng vay thì được gọi là khoản thu nhập từ đầu tư vốn.
Do đó, thu nhập có được từ đầu tư vốn là khoản thu nhập chịu thuế dựa trên quy định của Luật Thuế TNCN. Ngoại trừ tiền lãi mà cá nhân nhận được từ những tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thì sẽ không chịu thuế TNCN (căn cứ ở Tiết g.1, Điểm g, Khoản 1, Điều 3 Thông tư này).
“Điều 3. Các khoản thu nhập được miễn thuế
1. Căn cứ quy định tại Điều 4 của Luật Thuế thu nhập cá nhân, Điều 4 của Nghị định số 65/2013/NĐ-CP, các khoản thu nhập được miễn thuế bao gồm:
…
g) Thu nhập từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ; thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ.
g.1) Lãi tiền gửi được miễn thuế theo quy định tại điểm này là thu nhập cá nhân nhận được từ lãi gửi Đồng Việt Nam, vàng, ngoại tệ tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập và hoạt động theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng dưới các hình thức gửi không kỳ hạn, có kỳ hạn, gửi tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác theo nguyên tắc có hoàn trả đầy đủ tiền gốc, lãi cho người gửi theo thỏa thuận…..”
Ngoài ra, theo quy định ở Thông tư 80/2021/TT-BTC, về phía bên vay là tổ chức, doanh nghiệp cần thực hiện khấu trừ 5% thuế TNCN trước khi chi trả lãi cho cá nhân.
Đồng thời, tổ chức, doanh nghiệp cần lập tờ khai thuế TNCN theo mẫu 06/TNCN và nộp theo tháng (nếu thuộc trường hợp kê khai theo tháng) hoặc theo quý (nếu trong trường hợp kê khai theo quý).
2. Cách tính thuế thu nhập cá nhân từ tiền lãi cho vay
Căn cứ vào Khoản 4, Điều 10 Thông tư 111/2013/TT-BTC thì cách tính thuế TNCN từ tiền lãi cho vay sẽ dựa vào công thức như sau:
Số tiền thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế (1) x Thuế suất 5% (2).
Trong đó:
(1) Thu nhập tính thuế là tiền lãi phát sinh từ việc cá nhân cho tổ chức/doanh nghiệp/cá nhân vay (căn cứ vào Điểm a, Khoản 3, Điều 2 của Thông tư 111/2013/TT-BTC).
(2) Thuế suất được áp dụng dựa trên Biểu thuế toàn phần, đối với thu nhập từ tiền lãi cho vay sẽ chịu 5% thuế TNCN.
(3) Thời điểm để xác định thuế thu nhập cá nhân từ tiền lãi cho vay là tại thời điểm mà tổ chức/cá nhân/doanh nghiệp trả thu nhập cho cá nhân cho vay.
Việc nắm rõ quy định về thuế TNCN đối với thu nhập từ lãi suất cho vay giúp các cá nhân tránh được rủi ro pháp lý và đảm bảo tuân thủ pháp luật về thuế. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích vấn đề này.
